Persoonlijke bescherming, denk aan je eigen gezondheid…

We weten allemaal dat je als land- en tuinbouwer gewasbeschermingsmiddelen correct moet gebruiken volgens de richtlijnen op het etiket: de juiste keuze van het product, de juiste dosering, toepassing en tijdstip. Wanneer je gewasbeschermingsmiddelen gebruikt, is het logisch dat je de wachttijden en de bufferzones respecteert, je hebt aandacht voor de principes van de geïntegreerde bestrijding en de impact op het milieu. Je wil namelijk je teelten beschermen. Maar heb je er als land- en tuinbouwer ook al aan gedacht om jezelf te beschermen? Stilstaan bij onze eigen bescherming en veiligheid is nochtans een belangrijk onderdeel van de “Goede Landbouwpraktijken”!

We zijn ons nog te weinig bewust van de mogelijke risico’s en effecten bij de toepassing van gewasbeschermingsmiddelen op het menselijk lichaam. Vaak zoeken we naar drogredenen om te verantwoorden waarom we geen aangepaste beschermkledij dragen: tijdverlies, werkcomplexiteit, onhandig, onaangenaam bij warme omstandigheden, … Maar dit kan leiden tot gevaarlijke situaties!

Iedereen kan zich een acute intoxicatie inbeelden, waarbij een relatief grote hoeveelheid éénmalig wordt in- of opgenomen. Minder bekend is echter de chronische toxiciteit waarbij kleine hoeveelheden op regelmatige basis ons lichaam binnendringen en op lange termijn onherstelbare schadelijke gevolgen kunnen veroorzaken.

Het is als gebruiker belangrijk om de gevaren en risico’s van de gewasbeschermingsmiddelen correct in te schatten. Deze eigenschappen hangen af van het specifieke gevaar van het product en de blootstelling eraan. Wie zich goed beschermt, zorgt voor minimale blootstelling en dan zijn de risico’s beperkt. Informatie over de risico’s en de gevaren van het product vind je via pictogrammen duidelijk op het etiket. Gedetailleerde info wordt door de gevarenaanduidingen (H-zinnen, van ”Hazard”) en de voorzorgsmaatregelen (P-zinnen van “Precaution”) weergegeven. Lees daarom steeds heel aandachtig vooraf het etiket!

Welke beschermkledij?

Welke beschermkledij je nodig hebt, hangt uiteraard af van het product. Los daarvan is het steeds belangrijk om een  minimaal niveau van bescherming te hanteren. 90% van de blootstelling aan gewasbeschermingsmiddelen komt ons lichaam binnen via onze handen. Het dragen van handschoenen is daarom een absolute must! Kwalitatief goede handschoenen, die resistent zijn voor chemische stoffen, zijn gemaakt op basis van nitril of van neopreen. Kies de juiste maat zodat ze zonder problemen gemakkelijk aan en uit kunnen getrokken worden. Handschoenen met gaatjes of scheurtjes moeten onmiddellijk verwijderd worden omdat ze een verhoogd risico vormen op persoonlijke contaminatie.

Naast het dragen van handschoenen biedt een waterdichte spuitoveral een goede bescherming door het lichaam maximaal te bedekken. Kies een overal van het type 3 of 4 (waterdichte of spraydichte beschermende kleding). In heel wat gevallen is het dragen van een lange broek en een hemd met lange mouwen voldoende om je te beschermen maar het is een goede gewoonte om een spuitoveral te dragen. Een kwalitatieve spuitoveral met capuchon vermindert immers het risico op contaminatie. Vermijd dus shorts en korte mouwen om opname via de huid te minimaliseren. Draag ook waterdichte laarzen voor een complete bescherming.

Voor producten die irriterend zijn en zeker voor producten die corrosief zijn voor de ogen, is het aangewezen om een beschermbril (chemiebril) of een gezichtsscherm (face shield) op te zetten.

Is het dragen van een gasmasker met actieve koolstoffilters nodig? Voor heel wat producten is dit niet echt noodzakelijk. Dit hangt immers af van de acute of chronische toxiciteitseigenschappen van het product. Voor de weinige producten met een doodshoofd op het etiket, en dus met een hoge acute toxiciteit, is dit absoluut noodzakelijk en dit geldt ook voor producten met een relatief hoge chronische toxiciteit die op lange termijn schade in het lichaam kunnen veroorzaken. De actieve koolstof in het gasmasker absorbeert de schadelijke stoffen en zorgt ervoor dat je zuivere lucht kunt inademen. Combineer het gasmasker ook met stoffilters van het type P2 of beter met het type P3 zodat fijne stofpartikels eveneens gefilterd worden. Dit geeft je een hoge graad van bescherming.

Vooral bij het vullen van de spuitmachine werken we met het geconcentreerde product en is de blootstelling het hoogst. In deze omstandigheden is het belangrijk om de juiste beschermende kledij te dragen in functie van de specifieke toxische eigenschappen van het product. Eens in het spuitvat, is het product vele malen verdund en dus minder risicovol. Dit wil niet zeggen dat je niet voorzichtig moet zijn wanneer je in contact komt met de verdunde spuitoplossing, integendeel.

Het is ook handig om een spuitschort te dragen bij het vulproces. Als je gedaan hebt met vullen, hang je de spuitschort aan een haak in de buurt van de vulplaats, je spoelt de handschoenen af, trekt ze op de correcte manier uit en was je je handen. Op die manier kan je met een propere overal en handen je tractor besturen zonder dat je voortdurend met restanten van de gewasbeschermingsmiddelen in contact komt.

Welke beschermkledij je moet dragen bij het gebruik van gewasbeschermingsmiddelen hangt dus af van de mate dat je in contact komt met de producten en hun intrinsieke eigenschappen. Zo zal het advies bij het vullen, tijdens de bespuiting, bij het reinigen van de spuitapparatuur of bij herbetreding van een behandeld gewas, verschillend zijn. Belangrijk hierbij is om je gezond verstand te gebruiken en oog te hebben voor de gevaren die op het etiket van de verpakking vermeld staan. Jezelf goed beschermen past in het kader van het duurzaam gebruik van gewasbeschermingsmiddelen.

Bij herbruikbare handschoenen: zorg voor een goede reiniging

Trek één van de handschoenen gedeeltelijk uit (alleen het vingergedeelte)	Met de hand nog steeds in de eerste handschoen, trek de andere uit tot aan de pols
Steek de duim zonder handschoen in het bovenste gedeelte van de tweede handschoen	Strek de hand uit en houd de handschoenen alleen aan de binnenzijde vast